Werk-privébalans in het onderwijs bestaat dat?

Werk-privébalans in het onderwijs bestaat dat? Je werk doen. Niet meer en niet minder. ‘Quiet quitting’ noemen we dat tegenwoordig. Heette vroeger gewoon ‘een baan hebben’. Op die manier werken is dat niet gewoon gezond en prettig? Of heeft jullie organisatie méér nodig? Wie wil er nu eigenlijk meer dan dat en voorkomen we daarmee problemen of creëren we ze juist? Hoe zit dat nou met werk-privébalans in het onderwijs?

Werk-privébalans in het onderwijs! In het onderwijs neem je altijd jezelf mee

Niemand anders dan jij maakt het verschil in de klas
Balans is geen doel, balans is een vaardigheid. Waar komt toch het idee vandaan dat een balans moet bestaan tussen werk en privé? De tegenstelling tussen werk en privé is vals. Je brengt altijd jezelf mee. Het is altijd persoonlijk. Zeker in het onderwijs. Zeker waar je met mensen werkt. Zeker waar je met ‘vrijwilligers’ werkt, geen puur zakelijke contacten. En is dat niet juist ook zo gaaf aan werken in het onderwijs? Dat jij het bent die een verschil maakt, niet de gekozen lesmethode of de strategie van de organisatie.

Veel overwerk en veel vakantie: vreemde combinatie

Standaard overwerken is een teken van slechte organisatie
In productiebedrijven wordt vaak overgewerkt om grote bestellingen af te krijgen. Dit overwerk is vrijwel altijd betaald en kent alleen in bepaalde bedrijven in bijzondere situaties een structureel karakter. Een voorbeeld van een complete sector waarin min of meer standaard onbetaald wordt overgewerkt is het onderwijs. Veel overwerk en veel vakantie: het blijft een vreemd gebrek aan organisatie.

‘Quiet quitting’ is een begrijpelijke trend

Onbetaald overwerken is onwenselijk, onhoudbaar en overbodig
Voor het nakijken van toetsen bestaan allerlei digitale middelen. Waar dat niet (of minder goed) werkt, bijvoorbeeld doordat je met open vragen werkt, zou het rooster de ruimte moeten bieden om het werk gedaan te krijgen. Overwerk voorkomen is een kwestie van beter organiseren, zodat (onbetaald) overwerken uitsluitend incidenteel voorkomt bij speciale projecten, waar jij met plezier en vol vuur aan werkt.

Overwerken moet een incident zijn

Je kunt gewoon het hoognodige doen en meer niet
In de media van Angelsaksische landen gaat het de afgelopen weken veel over ‘quiet quitting’: het idee dat je op je werk doet wat moet gebeuren. Niet meer en niet minder. Om jezelf te beschermen tegen een burn-out, door een te grote verbondenheid met het doel van het werk of het beoogde resultaat. Enthousiast overwerken wordt hier gezien als recept voor een burn-out. Werken vanuit je hart gepresenteerd als een valkuil.

Werken zonder hart versterkt het personeelstekort
‘Quiet quitting’ treft de jongere collega’s die jou komen ontlasten
Gallup, een van de meest serieuze/professionele onderzoeksbureaus op het gebied van internationale medewerkerstevredenheid, schrijft: ‘Quiet quitters (are) a problem because most jobs today require some level of extra effort to collaborate with coworkers.’ Klopt. In de meest uiteenlopende organisaties is werken in deze eeuw veranderd in samenwerken. Niet meer gewoon stenen stapelen of brood bakken maar je dagelijks hardop afvragen: hoe gaat dit duurzaam werken voor jou, voor mij en de klant of de eindgebruiker?

Jonge docenten stoppen vaker en eerder dan oude

Jonge docenten stoppen vaak snel of starten niet eens
Dat met dat samenwerken is in het onderwijs niet anders. Vroeger was een leraar misschien de koning(in) in de klas en bleven zijn/haar collega’s op afstand. Bij excellente scholen is onderwijs geven tegenwoordig ‘teamwork’. Gallup voegt toe: ‘younger workers have declined significantly in feeling cared about and having opportunities to develop.’ Ligt hier wellicht de oorzaak voor de slechte instroom van de lerarenopleidingen naar werken als leraar? Bizar gegeven: jongere docenten stromen vaker het VO uit, dan oudere.

Altijd overwerken zonder motivatie is een probleem
Soms lijkt het leven van een postbode ideaal
Velen van ons mijmeren wel eens over het zorgeloze leven van een postbode. Lekker in de buitenlucht. Zon op je bol. Met niemand hoeven praten, als je dat niet wilt. Geen ingewikkelde dingen om over na te denken of ‘organisatiesensitief’ mee om te gaan. Misverstand. Het werk van een post- of pakketbezorger valt niet mee. En hun leven is niet vanzelfsprekend zorgeloos. Maar zolang jij je werk gaaf vindt, jij op tijd naar bed gaat en gezond bent, kun jij keihard werken. Als jij dat tenminste wilt. En dat is de crux: weten wat jij wilt en vervolgens doen wat jij wilt. Dat is best lastig.

Is wat jij doet eigenlijk wel wat jij wilt doen?

Gebrek aan motivatie is niet de schuld van jouw baas
Leerlingen kunnen een gebrek aan motivatie laten zien. Logisch, want het is niet hun keuze om naar school te gaan, die keuze is voor hen gemaakt (leerplicht). Kunst is om hen te motiveren. Als jijzelf een gebrek aan motivatie ervaart, dan is dat een teken van iets anders. Gebrek aan motivatie betekent dat jij niet aan het doen bent wat jij eigenlijk wilt doen. Dat is niet de schuld van jouw baas (behalve wanneer hij/zij jou actief hindert). Het is een signaal dat jij iets moet veranderen aan jouw leven. Wat zou jij willen veranderen?

 

Valentijn Brandt
Auteur
Amsterdam, 1981. Studeerde Fotografie in Den Haag en Sociologie in Nijmegen. Voor Metafoor Onderwijs schrijft hij over ontwikkelingen in het MBO en VO onderwijs en HR strategie. Valentijn is vader van twee kinderen.
Metafoor onderwijs footer logo
Metafoor onderwijs footer logo